Ένα μικρό απόσπασμα από την μπροσούρα μας «Για τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo«, που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2015.

Τα γεγονότα που σχετίζονται με την υπόθεση του Charlie Hebdo έδειξαν να απασχολούν την ελληνική Αριστερά και τον αναρχικό Χώρο σε βαθμό αρκετά εντυπωσιακό, αν αναλογιστεί κανείς πως δεν αφορούν κάτι που συνέβη στην Ελλάδα ή στην περιφέρειά της. Θα μπορούσαμε μάλιστα να πούμε πως αυτή η έντονη ενασχόληση ξεπερνά μέχρι και αυτή των αντίστοιχων γαλλικών πολιτικών χώρων, οι οποίοι εδώ και καιρό ασχολούνται κυρίως με τον ΣΥΡΙΖΑ και τις ελληνικές διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους. Προφανώς αυτό το ιδιόμορφο φαινόμενο σχετίζεται με τα ευρύτερα θέματα που ανοίγονται κατά την προσπάθεια ανάλυσης του φαινομένου (σχέση του Ισλάμ με τη Δύση, στάση της Δύσης απέναντι στις μη δυτικές κοινωνίες, θέση των μεταναστών μέσα στην πρώτη κ.λπ.), αρκετά εκ των οποίων συνιστούν εμμονές της εν Ελλάδι Αριστεράς και Αναρχίας, ακριβώς λόγω της ιδιομορφίας των σχέσεών μας, ως χώρας, με τον καθεαυτό δυτικό κόσμο. Γι’ αυτό κι εμείς δραττόμαστε της ευκαιρίας για να προτείνουμε μια συνολικότερη τοποθέτηση επί μιας σειράς τέτοιων φλεγόντων ζητημάτων.
Οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 7^ης, 8^ης και 9^ης Ιανουαρίου στο Παρίσι έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά γεγονότων εντός κι εκτός Δύσης: την επέλαση του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και το Ιράκ και την αύξηση της επιρροής του στη Λιβύη και το Πακιστάν, την αντίστοιχη επέλαση και τις πρόσφατες σφαγές του Μπόκο Χαράμ στη Βόρειο Νιγηρία και το Καμερούν, την άνοδο του Pegida σε πόλεις της Γερμανίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, τις διαδηλώσεις ενάντια στο Σαρλί Εμπντό σε αρκετές μουσουλμανικές χώρες και τους εμπρησμούς χριστιανικών εκκλησιών και περιουσιών στη Νιαμέι του Νίγηρα, στα πλαίσια τέτοιου είδους διαδηλώσεων, όπως βέβαια και την πρόσφατη διπλή επίθεση στην Κοπεγχάγη. Πρόκειται για σημαντικές εξελίξεις που θέτουν με τρόπο όλο και πιο οξύ το ζήτημα της στάσης που πρέπει να κρατά κάθε κίνημα που θέλει να λέγεται χειραφετητικό και δημοκρατικό απέναντι σε αυτήν την αναγέννηση του ισλαμικού νεοσυντηρητισμού και τις άμεσες ή έμμεσες συνέπειές της. Πιστεύουμε δε πως και μόνο που θέτει κανείς αυτά τα ζητήματα, προσφέρει μεγάλες υπηρεσίες στο δημοκρατικό πρόταγμα, καθώς επαναφέρει στην ελευθεριακή ατζέντα μια σειρά ζητημάτων που -όπως θα δούμε- εδώ και κάποιες δεκαετίες τα έχει οικειοποιηθεί η Ακροδεξιά, εντάσσοντάς τα πλήρως στη ρητορική της. Έτσι πλέον έχουμε καταλήξει να θεωρείται ύποπτος για ακροδεξιές συμπάθειες όποιος θέτει, π.χ., ζήτημα Ισλάμ. Ε, λοιπόν, εμείς εδώ πιστεύουμε πως επεξεργαζόμαστε μια πολύ αποτελεσματική κριτική στην Ακροδεξιά και τους εθνικιστικούς κύκλους, επαναφέροντας την πραγμάτευση ζητημάτων όπως η άνοδος του ισλαμικού «ριζοσπαστισμού» στην πάλαι ποτέ αριστερή ατζέντα της αντιθρησκευτικής και αντικληρικαλικής κριτικής.
Je suis pas Charlie?
«Je suis Charlie» είναι ρατσιστική κραυγή
που τόσα χρόνια περίμενε ν’ απελευθερωθεί[1]
Σε μια προσπάθεια επαναστατικής απειθαρχίας απέναντι στα κελεύσματα των ισχυρών τούτου του ντουνιά η σημερινή Αριστερά σπεύδει να κραυγάσει πως δεν είναι Charlie: από μεγάλους αριστερίστικους αστέρες των γαλλικών πανεπιστημίων (με ανοιχτές τους επιστολές στη Le Monde) ως τον δικό μας Ιό (τη γνωστή δημοσιογραφική στήλη)[2] παντού διαβάζουμε την ίδια καραμέλα. Λες και το ζήτημα είναι αν όντως είμαστε με την απολίτικη φιέστα της γαλλικής ολιγαρχίας και του Νετανιάχου[3] ή με το Je suis Charlie της Αλαμουντίν και των έτερων λοβοτομημένων τηλεοπτικομηντιακών προσωπικοτήτων! Προφανώς και δεν είμαστε! Όπως, επίσης προφανώς, δεν στηρίζουμε την χοντροκομμένη προπαγάνδα των ολιγαρχιών της Δύσης ή την προσπάθεια να χειραγωγήσουν τις ευαισθησίες των πληθυσμών –η οποία προπαγάνδα, βέβαια, δε φαίνεται προς το παρόν να λειτουργεί προς την κατεύθυνση που φαντάζονται οι αριστεριστές κι οι αναρχικοί: Διότι αυτό που ανεβαίνει σήμερα σε χώρες όπως η Γαλλία δεν είναι η περίφημη «ισλαμοφοβία», αλλά ο αντισημιτισμός[4], του οποίου φορείς είναι πολύ συχνά οι απλοί -κι όχι απαραίτητα φανατικοί- μουσουλμάνοι (που πολύ συχνά υποστηρίζουν θεωρίες συνωμοσίας, αρνούνται την ύπαρξη του Ολοκαυτώματος κ.λπ.).
Αντίστοιχα προφανές μας φαίνεται το γεγονός -με το οποίο δείχνουν να έχουν εμμονή πολλές αναρχικές αναλύσεις- πως η ένταση των τρομοκρατικών κινδύνων θα χρησιμεύσει και ως όχημα στα χέρια των δυτικών ολιγαρχιών για την περαιτέρω αστυνόμευση και τον έλεγχο των πληθυσμών εντός της Δύσης. Αυτά είναι πράγματα αυτονόητα. Με τη μόνη, βέβαια, διαφορά, πως θα πρέπει πάντα να τονίζουμε το εξής: Η περίφημη «εθνική ενότητα», την υποτιθέμενη επιβολή της οποίας σπεύδουν να καταγγείλουν πολλοί αριστεριστές και αναρχικοί[5], υπήρχε πολύ πριν τις τρομοκρατικές επιθέσεις του Ιανουαρίου και την όποια προσπάθεια εκμετάλλευσής τους από τα δυτικά κράτη. Και δε βασίζεται σε θεμέλια ιδεολογικά, αλλά στην προϊούσα αποπολιτικοποίηση των πληθυσμών -φαινόμενο με ιστορία τουλάχιστον τριάντα ετών μέσα στη Δύση- και στη μαζική τους προσχώρηση στο φαντασιακό της κατανάλωσης και της κοινωνικής ανόδου. Αυτό είναι που συνέχει σήμερα -όπως όπως- τις δυτικές κοινωνίες κι ενώνει τους πάντες -από τον «εθνικό κορμό» μέχρι τους μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων και των πιο ακραίων ισλαμιστών.
Στην πραγματικότητα, όμως, όλο το ζουμί, είναι τι λέμε μετά από αυτές τις δύο εντελώς αυτονόητες διαπιστώσεις: Τι θέση παίρνουμε, με άλλα λόγια, απέναντι στο φλέγον ζήτημα της ισλαμικής αναγέννησης; Το σύνθημα «δεν είμαι Σαρλί» έρχεται να προστεθεί ως ένα ακόμα ταυτοτικό συμπλήρωμα της σύγχρονης αριστεροσύνης, διαστρεβλώνοντας -στο όνομα της με κάθε τρόπο διαφοροποίησης από την ολιγαρχία- όλη την ουσία του ζητήματος. Είναι πράγματι εντυπωσιακό πως όλη η ενέργεια και η πολιτική δραστηριότητα της ευρωπαϊκής Αριστεράς πάνω στα γεγονότα του Παρισιού σχεδόν εξαντλείται στην καταδίκη της υποκρισίας των δυτικών ηγετών. Πίσω όμως απ’ τις συνθηματικές ιαχές και τις ανέξοδες επιδείξεις υπερεπαναστατικότητας, κρύβεται η βαθιά αναλυτική αμηχανία και η χρόνια ιδεολογική ένδεια της Αριστεράς.
Πρώτος, βέβαια, δήλωσε δημόσια πως δεν είναι Σαρλί ο Λεπέν πατήρ, τονίζοντας πως «με λυπεί ο θάνατος δώδεκα γάλλων συμπατριωτών μου, ωστόσο δε θέλω καν να γνωρίζω την πολιτική τους ταυτότητα, παρ’ όλο που στην πραγματικότητα την γνωρίζω πολύ καλά. Ξέρω πως ήταν εχθροί του Εθνικού Μετώπου, οι οποίοι όχι πριν πολύ καιρό ζητούσαν τη διάλυσή του […]. Δε συμμερίζομαι καθόλου το πνεύμα του Σαρλί. Δε θα πολεμήσω εγώ για να υπερασπιστώ το πνεύμα του Σαρλί, πνεύμα αναρχοτροτσκιστικό, που υπονομεύει στο έπακρο την πολιτική ηθική τάξη»[6]. Ψιλά γράμματα, βέβαια, αυτά για -τους σοβαρούς κατά τα άλλα- δημοσιογράφους του Ιού, που θέλουν να μας πείσουν ότι το Σαρλί είχε πάθει ιδεολογική αγκύλωση και εξέφραζε απλά και μόνο τη μονομανία του με τους Άραβες και τους Μουσουλμάνους. Εξίσου ψιλά γράμματα το γεγονός πως αρκετοί από τους επιζήσαντες της συντακτικής ομάδας του περιοδικού άσκησαν πρώτοι κριτική σε όλη αυτή τη γελοία προσπάθεια αφομοίωσής τους από τον κάθε τυχάρπαστο πολιτικάντη. Ψιλά γράμματα, τέλος, το γεγονός πως ο Καμπύ (Cabu), ιστορικός γελοιογράφος, αντιμιλιταριστής και γέννημα-θρέμμα των κινημάτων του ’60, παρέμενε μέχρι τη δολοφονία του βασικός γελοιογράφος της αναρχοαριστερής σατιρικής εφημερίδας Λε Κανάρ Ανσενέ (Le Canard Enchaîné), ιστορικού και αυτοδιαχειριζόμενου, κατά κάποιον τρόπο εντύπου (αυτοχρηματοδοτείται, δε δέχεται διαφημίσεις κ.λπ.), με ιστορία σχεδόν ενός αιώνα[7].
Η ακατάσχετη συνωμοσιολογία
Και τι να πούμε για το όργιο συνωμοσιολογίας στο οποίο έχουν επιδοθεί τον τελευταίο καιρό διάφορες αριστερίστικες και αναρχικές ομάδες; Όπως μας διδάσκει μια πρόσφατη αφίσα[8], όχι μόνο οι επιθέσεις στο Παρίσι μα κι οι αντίστοιχες στο Λονδίνο και στη Μαδρίτη πριν από κάποια χρόνια, αλλά και το ίδιο το Ισλαμικό Κράτος -ο σύγχρονος ισλαμισμός συνολικά, εν τέλει-, είναι προϊόντα συνωμοσιών των δυτικών μυστικών υπηρεσιών. Δεν φαίνεται να προβληματίζει ιδιαίτερα ότι η ραχοκοκαλιά αυτής της συνωμοσιολογίας, που την ασπάζεται εξίσου και η πλειοψηφία των μουσουλμάνων νεολαίων στη Γαλλία, στηρίζεται στα επιχειρήματα που πρώτοι διατύπωσαν γνωστοί γάλλοι ακροδεξιοί όπως ο Λεπέν πατήρ, ο Αλαίν Σοράλ κι άλλοι ελάσσονες αστέρες: «Πώς είναι δυνατόν οι αδελφοί Κουασί να έφτασαν ανενόχλητοι απ’ το 11^ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού (όπου βρίσκονται τα γραφεία του Σαρλί) ως την Πορτ ντε Παντάν (στα βορειοανατολικά της πόλης, όπου και άλλαξαν αυτοκίνητο), αν δεν ήταν μιλημένοι οι μπάτσοι;», «στις φωτογραφίες φαίνεται πως ο Κουλιμπαλί είχε τα χέρια του δεμένα με χειροπέδες, καθώς τον έβαλε η αστυνομία μέσα στο σουπερ-μάρκετ να κάνει τον απαγωγέα» κ.λπ.[9].
Οι άραβες, υποσαχάριοι αφρικανοί ή ασιάτες μουσουλμάνοι ρέπουν τόσο εύκολα προς τον συνωμοσιολογικό πειρασμό, επειδή, πρώτον, αδυνατούν να σκεφτούν πως ενδεχομένως το Ισλάμ (άρα, εμμέσως, κι οι ίδιοι, ως πιστοί της συγκεκριμένης θρησκείας) να έχει κάποια σχέση με τις τρομοκρατικές επιθέσεις, και, δεύτερον, για να αποτρέψουν εκ των προτέρων κάθε προσπάθεια διαύγασης πιθανών τέτοιων σχέσεων (ακριβώς όπως κάνουν, εδώ στην Ελλάδα, αρκετοί αναρχικοί, όταν σου λένε πως υπεύθυνοι για τα περίφημα «μπάχαλα» είναι η αστυνομία και το παρακράτος αλλά ποτέ οι ίδιοι!). Οι αριστεριστές, από την άλλη πλευρά, το κάνουν στα πλαίσια του βαθέως αντιδυτικισμού που τους χαρακτηρίζει κι ο οποίος τους κάνει, όπως θα δούμε, να θεωρούν τη Δύση ως την ενσάρκωση του Κακού μέσα στην Ιστορία.
[1] Από την αφίσα «Δεν είμαστε ‘μεις Charlie Hebdo, δε θα σιωπήσουμε στο νέο φασισμό» της συλλογικότητας mιγaδa.
[2] Βλ. το άρθρο του «Η ευκολία να “είσαι Charlie”» στο σαββατιάτικο φύλλο της Εφημερίδας των Συντακτών, στις 17/01/2015.
[3] Που ήρθε στην Ευρώπη, με αφορμή τις αντισημιτικές επιθέσεις σε Παρίσι και Κοπεγχάγη, για να καλέσει τους ευρωπαίους Εβραίους να μεταναστεύσουν στο Ισραήλ.
[4] Με χαρακτηριστικό και πιο πρόσφατο παράδειγμα τη βεβήλωση 250 περίπου από τους 400 τάφους όπως και του μνημείου του Ολοκαυτώματος ενός εβραϊκού νεκροταφείου στη Σαρ-Ουνιόν του Κάτω Ρήνου, στα ανατολικά της χώρας.
[5] «Η τελευταία λέξη του φασισμού είναι οι πολίτες να στηρίζουν το κράτος τους» μας λέει μια πρόσφατη αφίσα της Antifa Kallithea.
[6] «Jean-Marie Lepen : “Moi, je suis désolé, je ne suis pas Charlie”» [«Ζαν-Μαρί Λεπέν: “Με συγχωρείτε, αλλά εγώ δεν είμαι Σαρλί”], Le Point.fr, 20/1/2015.
[7] Πρόσφατο γαλλικό άρθρο απαντά με στοιχεία σε αυτές τις προσπάθειες σπίλωσης της μνήμης των συντελεστών του ιστορικού -πλέον- Σαρλί Εμπντό. Σύμφωνα με δύο κοινωνιολόγους, μετά από έρευνα όλων των 523 εξωφύλλων του Σαρλί της περιόδου 2005-2015 (δηλαδή από το τεύχος 655, του Ιανουαρίου του 2005, ως το τεύχος 1177, του Ιανουαρίου του 2015), προκύπτει η εξής στατιστική: η θρησκεία, ως θεματική, απασχόλησε το 7% του συνολικού αριθμού των εξωφύλλων, δηλαδή 38. Από αυτά τα 38, 21 ήταν αφιερωμένα στον χριστιανισμό, 10 σε περισσότερες της μίας θρησκείες ταυτόχρονα και μόνο 7 στο Ισλάμ (ποσοστό 1,3% επί του συνόλου των εξεταζόμενων εξωφύλλων). Γι’ αυτά κι άλλα ακόμα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία που καθορίζουν την «αναμφίβολα αριστερή και αντιρατσιστική», σύμφωνα με τους αρθρογράφους, πολιτική φυσιογνωμία του Σαρλί, βλ.: J.-F. Mignot, C. Goffette, «Non, Charlie Hebdo n’est pas obsédé par l’islam» [«Όχι, το Σαρλί Εμπντό δεν έχει εμμονή με το Ισλάμ»], Le Monde, 24/2/2015.
[8] Τιτλοφορούμενη «Μην πεις ποιο φόβο αγάπησες πάλι… Οι αρχές ξέρουν» και τοιχοκολλημένη στο κέντρο της Αθήνας από τους «Αυτόνομους».
[9] Για τον Soral, βλ. στα ελληνικά το άρθρο του Ν. Μάλλιαρη, «Ο Νικολά Ανελκά σε ρόλο Κατίδη και η νέα cool Ακροδεξιά στη Γαλλία», περ. Humba, τ. 15, Άνοιξη 2014 (διαθέσιμο και στον ιστότοπο, https://barikat.gr/content/o-nikola-anelka-se-rolo-katidi-kai-i-nea-cool-akrodexia-sti-gallia).