Skip to content
ΑποΚοινού
ΑποΚοινού
Αποανάπτυξη, Άμεση Δημοκρατία & Αυτοδιαχείρηση
  • Αρχική
  • Για Εμάς
  • Δράσεις
  • Κινήματα
    • Τοπικά Κινήματα
    • Διεθνή Κινήματα
  • Αρθρα
  • Βιβλιογραφία
  • Βιντεοθήκη
  • Forum
  • Αρχική
  • Για Εμάς
  • Δράσεις
  • Κινήματα
    • Τοπικά Κινήματα
    • Διεθνή Κινήματα
  • Αρθρα
  • Βιβλιογραφία
  • Βιντεοθήκη
  • Forum

Στο μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη ένας ερυθρόμορφος αμφορέας των αρχών του 4ου αι. π.χ. αναπαριστά την ιστορική χειραψία Διόνυσου και Απόλλωνα στους Δελφούς. Γιατί όμως οι έλληνες των ιστορικών χρόνων(5ος και 4ος αιώνας) έβαλαν τον Διόνυσο να συμφιλιωθεί με τον Απόλλωνα; Τι θα μπορούσαν μαζί να κουβεντιάσουν το διονυσιακό πρότυπο (Νίτσε), δηλαδή  τα ένστικτα, το συναίσθημα, το πάθος για χορό και μουσική, η έκσταση του εδώ και τώρα, με το απολλώνιο ιδεώδες του ορθού λόγου, της υπολογιστικής σκέψης, του κάλλους, των υψηλών ιδανικών; Τίποτα θα πουν οι ορθολογιστές, οι φωταδιστές της προόδου.Και όμως πολλά,γιατί και τα δύο είναι στοιχεία της ανθρώπινης ταυτότητας. Ο διαφωτισμός  στην φιλελεύθερη ή στην αριστερή εκδοχή , το δόγμα της πνευματοκρατίας και της  λογοκρατίας, στην προσπάθεια του να επιβάλει τον ανθρωπολογικό μύθο ότι ο άνθρωπος ξέκοψε από την αποπνικτική για τον ατομοκεντρισμό φύση ,εφεύρε το ορθολογικό άτομο πού το καθοδηγεί ο απαλλαγμένος από το συναίσθημα, τις συγκινήσεις και τα ένστικτα λόγος και το οποίο είναι δημιουργός ενός πολιτισμού πού ενσαρκώνει την οριστική νίκη του πνεύματος επί της ζωώδους φύσης. Η λογική μάλιστα, σύμφωνα με το καρτεσιανό διυστικό μοντέλο ενός αποχωρισμένου από το σώμα νου, είναι συνώνυμη του πνεύματος και το συναίσθημα του σώματος. Σε αντίθεση όμως με την νεωτερική αφήγηση οι έλληνες των κλασικών χρόνων δεν συνέλαβαν την ανθρώπινη ταυτότητα ως ένα Είναι ορθολογικά λογοκρατούμενο, πού το βέλος του χρόνου το οδηγεί σε αναπόφευκτη εξύψωση ,πρόοδο ,αλλά ως ένα Είναι τραγικό και γι’ αυτό ενέταξαν το τραγικό στον λόγο. Η χειραψία του Διόνυσου με τον Απόλλωνα αποτυπώνει την κατανόηση από την φιλοσοφία των κλασικών χρόνων ότι στην καρδιά της ορθολογικότητας πρέπει να κρατάμε αναμμένο το καντήλι των συναισθημάτων και του πάθους, ότι τα συναισθήματα όχι μόνο δεν πρέπει να εξοβελιστούν από την ανθρώπινη ταυτότητα, αλλά αντίθετα να αναδειχθούν και ενίοτε να συμφιλιωθούν με τον λόγο.
Αλήθεια με ποιόν τρόπο οι άνθρωποι λαμβάνουν αποφάσεις για προσωπικά η κοινωνικά θέματα; Για τους εραστές του ορθού λόγου η έλλογη διαδικασία δεν πρέπει να επηρεάζεται από τα συναισθήματα (θυμός, φόβος, θλίψη, ευτυχία, ντροπή, έκσταση, ευφορία)  ,διότι οι αποφάσεις λαμβάνονται ή πρέπει να λαμβάνονται με ψυχρή υπολογιστική λογική. Ας εξετάσουμε λοιπόν ένα παράδειγμα όπου ο υπολογιστικός λόγος, η ψυχρή λογική έχει τα πρωτεία, όπως είναι το όνειρο των ορθολογιστών. Ένας αγρότης βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν ιδιοτελή γείτονα που συχνά πυκνά οδηγεί τα πρόβατά του στο χωράφι του που είναι σπαρμένο με σιτάρι. Άμα ο αγρότης σκεφτεί λογικά δε θα μπορέσει να αποτρέψει τον γείτονα να βόσκει παράνομα τα πρόβατά του στο χωράφι του διότι  ένας ορθολογικός υπολογισμός κόστους / οφέλους θα του υποδείκνυε ότι το κόστος μιας δικαστικής αγωγής είναι  μεγαλύτερο από την αξία της ζημιάς που προκαλεί το κοπάδι. Πώς λοιπόν θα αποτραπεί ο παραβάτης γείτονας; Από ένα συναίσθημα, τον θυμό, την οργή. Ο γείτονας αποθαρρύνεται να πράξει με ιδιοτέλεια, να βόσκει τα ζώα του στο χωράφι του αγρότη, διότι γνωρίζει ότι ο θυμός του δεύτερου, η οργή και το πείσμα του, θα τον κάνουν να μη λάβει υπόψη του το οικονομικό κόστος και να τον πάει στα δικαστήρια.
Ας υποθέσουμε τώρα ότι περιμένουμε στην ουρά σε μία δημόσια υπηρεσία. Η λογική εφοδιάζει το άτομο με επιχειρήματα για το πώς θα εκπονήσει ένα σχέδιο για να πράξει αποτελεσματικά για το δικό του συμφέρον. Να παρακάμψει δηλαδή την ουρά και να πάρει τη θέση του άλλου. Ένα συναίσθημα θα σώσει και πάλι την ανθρωπινότητα, διότι τα συναισθήματα συγκροτούν μία ηθική συμπεριφορά που ενυπάρχει ενστικτωδώς στη φύση μας. Ο αποτρεπτικός παράγοντας για να μη δράσουμε εγωιστικά είναι το συναίσθημα της ντροπής, το τί θα πουν οι άλλοι, η επιθυμία μας να αποφύγουμε την ενοχή και όχι η λογική. Σε αντίθεση με ότι υποστηρίζουν οι υπέρμαχοι των πρωτείων της γνώσης, του ορθού λόγου, όταν ένας γέροντας πέσει στο δρόμο η αυτόματη συναισθηματική μας συμπεριφορά είναι να τρέξουμε και να τον βοηθήσουμε προτού η γνώση, ο συλλογισμός, διαμεσολαβήσει την ηθική μας απόφαση, το κίνητρο μας να βοηθήσουμε. Και κάτι τελευταίο. Εσείς τι θα πράττατε στο δίλημμα «σκοτώστε έναν για να σωθούν πέντε;». Σε μελέτες που έχουν γίνει, με σάρωση του εγκεφάλου (τεχνική νευροαπεικόνισης), σε άτομα  από τα οποία ζητήθηκε να απαντήσουν τι θα έκαναν αν βρίσκονταν μπροστά σε ένα δίλημμα όπως το παραπάνω, από αυτούς που απάντησαν ότι κανείς δεν πρέπει να σκοτώσει, η δραστηριότητα του εγκεφάλου τους κατά τη στιγμή της απάντησης επικεντρώθηκε σε περιοχές που σχετίζονται με το συναίσθημα. Αντίθετα όσοι απάντησαν ότι κάποιος πρέπει να σκοτώσει, εμφάνισαν μεγαλύτερη δραστηριότητα στα τμήματα του εγκεφάλου που συνδέονται με τη λογική.
Ναξάκης Χάρης
Πηγή:efsyn

Share this:

  • Tweet
  • Email

Related

Category: Απόψεις, Αρχείο ΆρθρωνBy apokoinou16/05/2016Leave a comment
Share this post

Author: apokoinou

Post navigation

PreviousPrevious post:«ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ»NextNext post:Με αφορμή τις επιθέσεις σε Παρίσι και Βρυξέλλες: Ο τζιχαντισμός ως σύμπτωμα των σύγχρονων αδιεξόδων της Δύσης και του μη δυτικού κόσμου

Related posts

Πώς το Black Mirror εφαρμόζεται στην Κίνα
10/01/2019
ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΚΑΙ ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΗΣ «ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ»
08/01/2019
Η Γη δεν θα σωθεί με καλύτερου (οικολογικού) είδους ποτηράκια καφέ μιας χρήσης
31/12/2018
Γαλοπούλα η φιλόσοφος
23/12/2018
Γνώση: ύβρις ή αρετή;
18/12/2018
Το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων και τα πολιτικά ζητήματα που μας θέτει
18/12/2018

You must log in to post a comment.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Recent Posts
  • Αποανάπτυξη-Εργασία-Οικονομία-Θεσμικές Αλλαγές
  • Με αφορμή τις τοπικές εκλογές:Με ποιές ρεαλιστικές πολιτικές στις τοπικές κοινωνίες θα μπορούσαμε να επιδιώξουμε την ευζωία των “πολλών”
  • Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ –ΑΠΟΑΝΑΠΤΥΞΗΣ-ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ στη διαδικασία παραγωγής και διανομής της τροφής
  • Κάλεσμα στην “Αποκοινού” συνέλευση 17-19 Μαϊου
  • Για την Kοινότητα των κοινοτήτων
Recent Comments
  • Δημήτρης on Το ιδιωτικοποιημένο άτομο
  • Anonymous on Hello world!
  • wireless on ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ
  • ALEXANDROS on Η πολιτική απάθεια ως σύμπτωμα
  • ThemeNectar on The Field
Archives
  • October 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • February 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014
  • December 2013
  • November 2013
  • October 2013
  • September 2013
  • August 2013
  • July 2013
  • June 2013
  • May 2013
  • April 2013
  • March 2013
  • February 2013
  • January 2013
  • December 2012
  • November 2012
  • October 2012
  • September 2012
  • August 2012
  • July 2012
  • June 2012
  • May 2012
  • April 2012
  • March 2012
  • February 2012
  • January 2012
  • December 2011
  • November 2011
  • October 2011
  • September 2011
  • August 2011
  • July 2011
  • June 2011
  • May 2011
  • April 2011
  • March 2011
  • February 2011
Categories
  • Books
  • Food for thought
  • Topika_Kinimata
  • Uncategorised
  • Uncategorized
  • Video
  • Απόψεις
  • Αρχείο Άρθρων
  • Βιβλιογραφία
  • Βιντεοθήκη
  • Εκδηλώσεις
  • Συνέλευση
  • Συνεντεύξεις – Τύπος
  • Χωρίς κατηγορία
Meta
  • Log in
  • Entries feed
  • Comments feed
  • WordPress.org
Apokoinou team. Powered by Ecogaia

loading Cancel
Post was not sent - check your email addresses!
Email check failed, please try again
Sorry, your blog cannot share posts by email.
 

Loading Comments...
 

You must be logged in to post a comment.