Skip to content
ΑποΚοινού
ΑποΚοινού
Αποανάπτυξη, Άμεση Δημοκρατία & Αυτοδιαχείρηση
  • Αρχική
  • Για Εμάς
  • Δράσεις
  • Κινήματα
    • Τοπικά Κινήματα
    • Διεθνή Κινήματα
  • Αρθρα
  • Βιβλιογραφία
  • Βιντεοθήκη
  • Forum
  • Αρχική
  • Για Εμάς
  • Δράσεις
  • Κινήματα
    • Τοπικά Κινήματα
    • Διεθνή Κινήματα
  • Αρθρα
  • Βιβλιογραφία
  • Βιντεοθήκη
  • Forum
Γιώργης Xαγιάς
Με περισσή ελαφρότητα και καταχρηστική διάθεση επιδίδονται, urbi et orbi, σχολιαστές στην παρουσίαση της ελληνικής κρίσης ως ελληνικής τραγωδίας. Προσφιλές σχήμα, ιδίως στα ξένα μίντια, ωσάν οι μόνοι στην εξίσωση της μνημονιακής περιπέτειας που υπόκεινται στη σταθερά της τραγικότητας να είναι ελέω στερεοτύπου οι Ελληνες και ουδέποτε οι έτεροι πρωταγωνιστές. Αυτή η πλάνη, τραγική από μόνη της, αφαιρεί από την ευρύτερη παιδαγωγική αξία της τραγωδίας.
Η αρχαία ελληνική τραγωδία -διόρθωση, η αθηναϊκή τραγωδία- δεν δημιουργήθηκε για να ευτελίζεται σε τίτλους δημοσιευμάτων χωρίς περαιτέρω τεκμηρίωση. Μετεξελίχθηκε σε συναρμογή με τη δημοκρατία και έγινε βασικός θεσμός της. Η τραγωδία ήταν και θα έπρεπε να είναι και σήμερα θεσμός διαπαιδαγώγησης.
Ηταν ο κατ’ εξοχήν θεσμός του αυτο-περιορισμού, της συνειδητοποίησης των αντιφάσεων και των ορίων του ανθρώπου. Ο άνθρωπος, όσο ισχυρός και αν γίνει, δεν μπορεί να ελέγξει τα αποτελέσματα των αποφάσεων και των ενεργειών του ή να τιθασεύσει δρώντες, δυνάμεις και δομές μέσα σ’ ένα πολύπλοκο και απρόβλεπτο περιβάλλον.
Εχει όρια και πρέπει να το θυμάται. Αυτό συνιστά ρεαλισμό και όχι ο εργαλειακός ορθολογισμός, η χρήση δηλαδή των βέλτιστων δυνατών μέσων για την αύξηση ισχύος και πλούτου, που έχει παγιωθεί αφελώς ή υστεροβούλως ως η κρατούσα ρεαλιστική θεώρηση.
Η ύβρις ελλείψει αυτο-περιορισμού είναι αυτή που προκαλεί παθήματα στους χαρακτήρες, τους βάζει σε περιπέτεια και τους οδηγεί στη συνάντηση με το πεπρωμένο, σημαντική τόσο για την κάθαρση όσο και για την επαγρύπνηση του θεατή. Η τραγωδία πραγματευόταν την ύβριν που κυριεύει επιτυχημένους και περίβλεπτους, όσους έφτασαν αρκετά ψηλά, ώστε ο πάταγος από την κατακρήμνιση που επέφερε η τύφλωση του νου (άτη), ο κακός υπολογισμός (αμαρτία), η εκδίκηση των θεών (νέμεσις) και η τιμωρία τους (τίσις), να ταρακουνήσει, να παραδειγματίσει και να διδάξει το κοινό.
H τραγωδία λέει όσα δεν λέει η ιστορία, υψηλότερες και βαθύτερες αλήθειες· όχι απλά τα συμβάντα υπό ελεγχόμενη αιτιακή αλύσωση, αλλά εντός της αβεβαιότητας και της ενδεχομενικότητάς τους. Η ιστορία σωρεύει και ταξιθετεί, η τραγωδία απομονώνει και προειδοποιεί. Η ιστορία παραδίδει μαθήματα, η τραγωδία παραδίδει μαθήματα φιλοσοφίας της ιστορίας. Προβληματικοποιεί τις ανθρώπινες αποφάσεις με βασανιστικά ερωτήματα, αξίας βαθύτατα πρακτικής. Για τον σύγχρονο κόσμο όμως τα πορίσματα της τραγωδίας αποσιωπούνται.
Αν είχε διδαχτεί από τα έργα της, του κλασικού είδους, αλλά και του σεξπιρικού, ίσως να είχαν αποφευχθεί οι περιπτώσεις του Ναπολέοντα και του Χίτλερ, των Αμερικανών στο Βιετνάμ, της αγγλο-αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ, των Ρώσων στην Κριμαία. Δεν έμαθαν από τον Ξέρξη στην Ελλάδα (Πέρσαι), τo ζεύγος Μακμπέθ στη Σκοτία.
Αλλά και στις οικονομικές κρίσεις της απορρυθμισμένης αγοράς, το πρώτο που μάθαινε κανείς ήταν ότι οι σχεδιασμένες από τους γκουρού του ορθολογισμού πολιτικές σοκ και λιτότητας διεύρυναν τις ανισότητες και εξαθλίωσαν τις κοινωνίες. Τραγικά παθήματα που δεν έγιναν μαθήματα. Χειρίστη όλων η τάση επανάληψης του ίδιου λάθους, κακή έξη των ανεπίδεκτων μαθήσεως ηγετών. Ποτέ δεν κατάλαβαν την τραγικότητα που ενδημεί στην ιστορία.
Η άγνοια της αβεβαιότητας των πολιτικών υποθέσεων και δη των διεθνών, που διαδραματίζονται στο μακρο-επίπεδο των ανθρωπίνων, μεγαλώνει όταν οι πολιτικά υπεύθυνοι δρώντες καλούνται να διαχειριστούν διεθνείς κρίσεις. Τα επίπεδα στρες κινούνται στο κόκκινο. Πολύ στενά χρονικά περιθώρια για τη λήψη καθοριστικών αποφάσεων, φυσική καταπόνηση, υπερφόρτιση με πληροφορίες, μη προβλεψιμότητα. Υπό τέτοιες συνθήκες, έχει παρατηρηθεί ότι η απόδοση των ηγετών είναι ελλιπής.
Καταφεύγουν μάλιστα σε ιδεολογικές προκαταλήψεις, σε προσφιλείς αναλογίες και υπεραπλουστεύσεις πολύπλοκων προβλημάτων, σε αδιαλλαξία και καχυποψία απέναντι στην άλλη πλευρά, στην πρόσληψη της διαπραγμάτευσης ως παιγνίου μηδενικού αθροίσματος (ήττα σου-νίκη μου), καθιστώντας έτσι τη διαδικασία λήψης των αποφάσεων ελαττωματική και επικίνδυνη.
Αλλά και κομματικές δυνάμεις που κατάγουν περίλαμπρες εκλογικές νίκες και έρχονται στην εξουσία, γρήγορα δοκιμάζουν τα όρια του ανθρωπίνου και καλούνται να αντιληφθούν το μέτρο των δυνατοτήτων τους στο διεθνές σύστημα. Από την άλλη, η τιμωρητική στάση φορέων ισχύος είναι εξίσου υβριστική, εφόσον επιβάλλεται ως τυφλή διασπορά της ευθύνης με παράπλευρες απώλειες τον πολλαπλασιασμό των νεόπτωχων, την ισοπέδωση των αδύναμων στρωμάτων, την απελπισία των νέων.
Ενώ για την καταστροφική διακυβέρνηση από τις ελίτ, μόνη ποινή είναι η εκλογική, η ανακύκλωσή τους δηλαδή μέσα από την καθαρτήρια εναλλαγή στην εξουσία. Καμία λογοδοσία. Τα επίχειρα των αποφάσεων των ολίγων πληρώνουν οι πολλοί. Χωρίς πραγματική συνευθύνη στη λήψη των αποφάσεων, αλλά αποκλειστική ευθύνη στην τιμωρία.
Οι τραγικοί ήρωες της πραγματικής ζωής, οι πολιτικοί δρώντες στη διαχείριση των κρίσεων, είναι εξίσου δέσμιοι της ύβρεως με τους χαρακτήρες της τραγωδίας. Η τραγωδία είναι το καμπανάκι του μέτρου και της δημοκρατικής συναπόφασης. Διδάσκει την αξία της αρετής της φρόνησης, την περίσκεψη και τη διαβούλευση στη λήψη των αποφάσεων και στη διαμόρφωση της πολιτικής, ώστε να αποφευχθούν μελλοντικές «τραγωδίες».
Πηγή:efsyn
 

Share this:

  • Tweet
  • Email

Related

Category: Απόψεις, Αρχείο ΆρθρωνBy apokoinou10/06/2015Leave a comment
Share this post

Author: apokoinou

Post navigation

PreviousPrevious post:Το σωφρονιστικό σύστημα και ο κόσμος του εγκλήματοςNextNext post:Κοινωνική επιτάχυνση και πολική αδράνεια

Related posts

Πώς το Black Mirror εφαρμόζεται στην Κίνα
10/01/2019
ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΚΑΙ ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΗΣ «ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ»
08/01/2019
Η Γη δεν θα σωθεί με καλύτερου (οικολογικού) είδους ποτηράκια καφέ μιας χρήσης
31/12/2018
Γαλοπούλα η φιλόσοφος
23/12/2018
Γνώση: ύβρις ή αρετή;
18/12/2018
Το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων και τα πολιτικά ζητήματα που μας θέτει
18/12/2018

You must log in to post a comment.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Recent Posts
  • Αποανάπτυξη-Εργασία-Οικονομία-Θεσμικές Αλλαγές
  • Με αφορμή τις τοπικές εκλογές:Με ποιές ρεαλιστικές πολιτικές στις τοπικές κοινωνίες θα μπορούσαμε να επιδιώξουμε την ευζωία των “πολλών”
  • Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ –ΑΠΟΑΝΑΠΤΥΞΗΣ-ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ στη διαδικασία παραγωγής και διανομής της τροφής
  • Κάλεσμα στην “Αποκοινού” συνέλευση 17-19 Μαϊου
  • Για την Kοινότητα των κοινοτήτων
Recent Comments
  • Δημήτρης on Το ιδιωτικοποιημένο άτομο
  • Anonymous on Hello world!
  • wireless on ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ
  • ALEXANDROS on Η πολιτική απάθεια ως σύμπτωμα
  • ThemeNectar on The Field
Archives
  • October 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • February 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014
  • December 2013
  • November 2013
  • October 2013
  • September 2013
  • August 2013
  • July 2013
  • June 2013
  • May 2013
  • April 2013
  • March 2013
  • February 2013
  • January 2013
  • December 2012
  • November 2012
  • October 2012
  • September 2012
  • August 2012
  • July 2012
  • June 2012
  • May 2012
  • April 2012
  • March 2012
  • February 2012
  • January 2012
  • December 2011
  • November 2011
  • October 2011
  • September 2011
  • August 2011
  • July 2011
  • June 2011
  • May 2011
  • April 2011
  • March 2011
  • February 2011
Categories
  • Books
  • Food for thought
  • Topika_Kinimata
  • Uncategorised
  • Uncategorized
  • Video
  • Απόψεις
  • Αρχείο Άρθρων
  • Βιβλιογραφία
  • Βιντεοθήκη
  • Εκδηλώσεις
  • Συνέλευση
  • Συνεντεύξεις – Τύπος
  • Χωρίς κατηγορία
Meta
  • Log in
  • Entries feed
  • Comments feed
  • WordPress.org
Apokoinou team. Powered by Ecogaia

loading Cancel
Post was not sent - check your email addresses!
Email check failed, please try again
Sorry, your blog cannot share posts by email.
 

Loading Comments...
 

You must be logged in to post a comment.