Skip to content
ΑποΚοινού
ΑποΚοινού
Αποανάπτυξη, Άμεση Δημοκρατία & Αυτοδιαχείρηση
  • Αρχική
  • Για Εμάς
  • Δράσεις
  • Κινήματα
    • Τοπικά Κινήματα
    • Διεθνή Κινήματα
  • Αρθρα
  • Βιβλιογραφία
  • Βιντεοθήκη
  • Forum
  • Αρχική
  • Για Εμάς
  • Δράσεις
  • Κινήματα
    • Τοπικά Κινήματα
    • Διεθνή Κινήματα
  • Αρθρα
  • Βιβλιογραφία
  • Βιντεοθήκη
  • Forum

Γιώργος Κοκκινάκος, ψυχίατρος, διευθυντής Κέντρου Ψυχικής Υγείας Χανίων.

 

Το αμύγδαλο του κόσμου είναι βαθιά κρυμμένο

και παραμένει αδάγκωτο

Οδ. Ελύτης

 

Και στις μέρες των πατεράδων μας –δε λέω– υπήρχε η επιτηδευμένη συμπεριφορά, ακόμα και η διπλοπροσωπία. Αλλά στις μέρες μας τείνει να γίνει ο κανόνας της κοινωνικής μας συμπεριφοράς. ΟΙ άνθρωποι –χωρίς να το καταλαβαίνουν τις περισσότερες φορές– εκδηλώνουν μια συμπεριφορά άνευ αρχών, όρων και ορίων. Λες και δεν υπάρχει ούτε συμπαγές σύστημα αξιών ούτε ηθικό έρμα. Το σοβαρό βέβαια είναι ότι αυτή η διεργασία είναι ασυνείδητη. Διότι η αλλοτρίωση δεν επήλθε εφ’ άπαξ αλλά στάγδην, έτσι που ενώ  επισυνέβη  αυτή η τρομερή αλλαγή στο ανθρωποείδωλο του σύγχρονου πολίτη αυτός  τις περισσότερες φορές είναι ανύποπτος. Είναι πια κανόνας στην κοινωνική μας συμπεριφορά αυτή η επιτήδευση στο λέγειν αλλά και στο πράττειν και στο συναλλάσεσθαι. Το γεγονός βέβαια απαιτεί διαύγαση. Πώς συμβαίνει αυτό και γιατί; Τι άλλαξε στις μέρες μας; Τι άλλαξε στον σύγχρονο κόσμο; Στις μέρες μας –και ποτέ άλλοτε– έχομε την κυριαρχία της ιδεολογίας του καπιταλισμού. Ενώ ο καπιταλισμός ως σύστημα δεν έλυσε τα προβλήματα των ανθρώπων, το αντίθετο θα έλεγα, νέα ακανθώδη και δυσεπίλυτα εδημιουργήθηκαν, και ενώ ως οικονομικό σύστημα μαστίζεται από την κρίση, εντούτοις σαν ιδεολογία δεν αμφισβητείται. Το καπιταλιστικό φαντασιακό κυριαρχεί στα μυαλά και στις καρδιές των ανθρώπων και εναλλακτικό μοντέλο δεν υπάρχει, ούτε αναζητείται, ούτε καν ψηλαφιέται. Παλαιότερα είχαμε την κομμουνιστική ουτοπία, είχαμε το όραμα μιας άλλης κοινωνίας της ευημερίας, και της επίγειας ευτυχίας. Σήμερα στην εποχή της διάψευσης των ελπίδων και της ενσωματωμένης αριστεράς, τέτοια ‘’ουτοπία’’ δεν υπάρχει. Όλα τα κόμματα ως συστήματα και ως μηχανισμοί εξουσίας στο τέλος του δρόμου δεν ευαγγελίζονται στην πράξη τίποτα διαφορετικό από την σημερινή μορφή κοινωνικής οργάνωσης. Η κοινωνία της απόλυτης καθαρότητας, της απόλυτης διαύγειας δεν θα υπάρξει, απλούστατα γιατί ο άνθρωπος έχει και τα σκοτεινά του σημεία. Χρειαζόμαστε νέες επεξεργασίες και νέες ιδέες για την συγκρότηση ενός νέου κοινωνικού και πολιτικού προτάγματος μέσα στο τοπίο της άμεσης δημοκρατίας και της αυτοκυβέρνησης των πολιτών. Πώς δηλαδή αυτή η τρικυμισμένη πολλαπλότητα των ανθρώπων θα συγκροτηθεί σε παλμικό κύμα προωθητικό της κοινωνίας; Ιδού το ερώτημα. Αλλά αυτή είναι μια άλλη κουβέντα. Πώς δηλαδή από τον πλούτο των αυτόνομων ομάδων, κινημάτων, δράσεων θα πάμε σε ένα στρατηγικό σχέδιο εξουσίας για τους πολλούς, από τους πολλούς; Σήμερα όμως έχομε την κυριαρχία του καπιταλιστικού φαντασιακού κατά Καστοριάδη. Ένας νέος ανθρωπολογικός τύπος ανεδύθη. Ενεργοβόρος, καταναλωτής, αγχώδης, φοβικός και φοβισμένος  καριερίστας, ανταγωνιστικός, ατομιστής και μοναχικός, νευρωτικός και μετέωρος. Χωρίς συλλογική διαθεσιμότητα, αλτρουισμό, μοίρασμα και αλληλέγγυο πνεύμα. Κόντρα στην φύση του δηλαδή σαν μια εκτρωματική  μορφή  ανθρώπινου όντος, αφού  είμαστε εκτός από την βιολογική  κατασκευή μας και το ενσωματωμένο κοινωνικό γίγνεσθαι, το οποίο οφείλουμε να επιστρέψουμε στην κοινότητα.  Ένας τέτοιος τύπος σε ένα κανόνα υπακούει. Την επιτυχία, την καριέρα, την καθιέρωση παντί τρόπω, και  πάση θυσία. Προς αυτό τον στόχο ωθείται από οικογένεια, σχολείο, περιβάλλον. Η επιτυχία αυτού του στόχου θα έλθει μέσα από μηχανισμούς προσαρμογής, από  μηχανισμούς υπακούοντες στο όφελος, αξιοποιώντας, χρησιμοποιώντας καθετί διαθέσιμο που θα βρεθεί στο δρόμο του.
Πώς αλλιώς  μπορεί να εξηγήσει κανείς την επιτήδευση, την  διπλοπροσωπεία ,την συμπεριφορά ‘’και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ’’; Αυτό όμως δεν θα είχε αυτή τη μαγική  δύναμη και καθολικότητα αν δεν είχε αναγορευτεί σε κοινωνική  αξία στις μέρες μας. Διότι σκεφτείτε ποιος έχει αξία σήμερα; Μήπως ο διακατεχόμενος από εναγώνια ερωτήματα, υπαρξιακά χάσματα και ιδεολογικά διαπορήματα; Ή ο επιτυχημένος, ο παραγωγικός, ο φτασμένος, ο οικονομικά εύρωστος, ο λαμπερός, ο επιπλέων, ο αναγνωρίσιμος; Ποιος σήμερα κοιτάει  το είναι ; Σημασία έχει το έχειν, για  να μην πούμε το φαίνεσθαι. Καλά το λέει ο Γκυ Ντεμπορ ‘’Επειδή δεν είναι ακριβώς γι αυτό φαίνεται’’. Στην  κατασκευή αυτού του ανθρωποείδωλου έρχεται υπηρέτης και το σχολείο με τη γνώση, και η οικογένεια. Το σχολείο δεν παράγει την γνώση ως αυταξία, αλλά  ως σχέση με την παραγωγή και την αγορά. Δεν ενδιαφέρει π.χ. η Οδύσσεια ούτε καν ως γεωγραφική περιπέτεια, πόσο μάλλον ως υπαρξιακή διαδρομή του ανθρώπινου όντος –άλλωστε σήμερα στο σημερινό υλικό πολιτισμό δεν θα υπήρχε δυνατότητα να γραφτεί καν η Οδύσσεια–  αλλά ενδιαφέρει η αποσπασματική, τεμαχισμένη γνώση. Η γνώση που θα εξασφαλίσει την είσοδο σε κάποιο ΑΕΙ για κάποιο πτυχίο, το οποίο στη συνέχεια θα είναι το διαβατήριο για την ανεργία. Πάει πια η ολική, σφαιρική γνώση της παραδοσιακής οικογένειας και φτάσαμε στην κοινωνία των ειδικών. Εντός της οικογένειας, εκεί που κάποτε παρήγοντο τα πάντα, (πολιτισμός, ιατρική, τεχνική γνώση και δεξιότητες) και που οι άνθρωποι μάθαιναν την αιτιώδη σχέση των πραγμάτων και εδιδάσκοντο ήθος και αξιακό σύστημα, σήμερα δεν επισυμβαίνει τίποτε. Κατήντησε χώρος μη δράσης, με όλα τα επακόλουθα. Έτσι ο σύγχρονος ανθρωπολογικός τύπος της υποκριτικής συμπεριφοράς, της επιτήδευσης και της χρησιμοθηρίας, δεν αμφισβητείται. Η δόμηση ενός άλλου κοινωνικού πλαισίου της αυτονομίας και της ελευθερίας και ενός άλλου ανθρωπολογικού τύπου, της αλληλέγυας συμπεριφοράς και της συλλογικότητας ανήκει στα διακυβεύματα του μέλλοντος. Είναι ικανός ο άνθρωπος να δομήσει μια κοινωνίας της διαύγειας και έναν ανθρωπολογικό τύπο της αυτεπίγνωσης; Το μέλλον θα το δείξει. Όμως η σωτηρία του ανθρώπου μέσα στο φυσικό περιβάλλον του πλανήτη κάτι τέτοιο απαιτεί.
 
 

Share this:

  • Tweet
  • Email

Related

Category: ΑπόψειςBy apokoinou06/05/2011Leave a comment
Share this post

Author: apokoinou

Post navigation

PreviousPrevious post:Απο-ανάπτυξη: μια απάντηση στην κρίσηNextNext post:Χιροσίμα, Τσερνομπίλ, Φουκουσίμα

Related posts

Πώς το Black Mirror εφαρμόζεται στην Κίνα
10/01/2019
ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΚΑΙ ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΗΣ «ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ»
08/01/2019
Η Γη δεν θα σωθεί με καλύτερου (οικολογικού) είδους ποτηράκια καφέ μιας χρήσης
31/12/2018
Γαλοπούλα η φιλόσοφος
23/12/2018
Γνώση: ύβρις ή αρετή;
18/12/2018
Το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων και τα πολιτικά ζητήματα που μας θέτει
18/12/2018

You must log in to post a comment.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Recent Posts
  • Αποανάπτυξη-Εργασία-Οικονομία-Θεσμικές Αλλαγές
  • Με αφορμή τις τοπικές εκλογές:Με ποιές ρεαλιστικές πολιτικές στις τοπικές κοινωνίες θα μπορούσαμε να επιδιώξουμε την ευζωία των “πολλών”
  • Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ –ΑΠΟΑΝΑΠΤΥΞΗΣ-ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΥ στη διαδικασία παραγωγής και διανομής της τροφής
  • Κάλεσμα στην “Αποκοινού” συνέλευση 17-19 Μαϊου
  • Για την Kοινότητα των κοινοτήτων
Recent Comments
  • Δημήτρης on Το ιδιωτικοποιημένο άτομο
  • Anonymous on Hello world!
  • wireless on ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ
  • ALEXANDROS on Η πολιτική απάθεια ως σύμπτωμα
  • ThemeNectar on The Field
Archives
  • October 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • February 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014
  • December 2013
  • November 2013
  • October 2013
  • September 2013
  • August 2013
  • July 2013
  • June 2013
  • May 2013
  • April 2013
  • March 2013
  • February 2013
  • January 2013
  • December 2012
  • November 2012
  • October 2012
  • September 2012
  • August 2012
  • July 2012
  • June 2012
  • May 2012
  • April 2012
  • March 2012
  • February 2012
  • January 2012
  • December 2011
  • November 2011
  • October 2011
  • September 2011
  • August 2011
  • July 2011
  • June 2011
  • May 2011
  • April 2011
  • March 2011
  • February 2011
Categories
  • Books
  • Food for thought
  • Topika_Kinimata
  • Uncategorised
  • Uncategorized
  • Video
  • Απόψεις
  • Αρχείο Άρθρων
  • Βιβλιογραφία
  • Βιντεοθήκη
  • Εκδηλώσεις
  • Συνέλευση
  • Συνεντεύξεις – Τύπος
  • Χωρίς κατηγορία
Meta
  • Log in
  • Entries feed
  • Comments feed
  • WordPress.org
Apokoinou team. Powered by Ecogaia

loading Cancel
Post was not sent - check your email addresses!
Email check failed, please try again
Sorry, your blog cannot share posts by email.
 

Loading Comments...
 

You must be logged in to post a comment.