ΑΜΕΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Οι πρωτόγνωρες συγκεντρώσεις και συνελεύσεις στην πλατεία Συντάγματος και στις άλλες πλατείες της χώρας έθεσαν ως βασικό στόχο την άμεση δημοκρατία. Όμως τα ΜΜΕ, οι συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες και τα κόμματα προσπάθησαν να ελαχιστοποιήσουν το σημαντικότατο αυτό ζήτημα και επικέντρωσαν στις άλλες πλευρές των συγκεντρώσεων. Η συμπεριφορά τους δηλώνει φόβο επειδή οι συνελεύσεις δεν ελέγχονται από όλους αυτούς, επειδή στις συγκεντρώσεις κατέβηκαν εκατοντάδες χιλιάδες που οι ίδιοι ποτέ δεν θα συγκέντρωναν, επειδή τα κόμματα και οι συνδικαλιστικές παρατάξεις είναι συλλήβδην απαγορευμένα στις πλατείες. Το κύριο όμως είναι ότι φοβούνται την άμεση ενεργοποίηση της κοινωνίας, διότι κάτι τέτοιο τους υπερβαίνει, τους παραγκωνίζει, τους καθιστά άχρηστους και περιττούς. Με άλλα λόγια οι παραδοσιακοί κάτοχοι της εξουσίας (κυβέρνηση, κοινοβούλιο, κόμματα, ΜΜΕ, συνδικαλιστές) φοβούνται τη δημοκρατία, την άμεση δημοκρατία, διότι στην περίπτωση αυτή η κοινωνία αποκτά το δικό της αδιαμεσολάβητο πρόσωπο, αρχίζει να αυτοπροσδιορίζεται και να αυτοοργανώνεται, να απεγκλωβίζεται από τους επιβλαβείς κομματικούς, αντιπροσώπους, κρατικοδίαιτους μυστικοσυμβούλους και γραφειοκράτες, οι οποίοι ενδιαφέρονται μόνο για το δικό τους συμφέρον.
Αυτός είναι και ο αναγκαίος όρος ύπαρξης της άμεσης δημοκρατίας: αυτοσυγκρότηση και αυτοκαθορισμός, λήψη των αποφάσεων από τις λαϊκές συνελεύσεις, από την ίδια την κοινωνία, εμπιστοσύνη στις ίδιες τις δυνάμεις της. Ο καινοφανής τρόπος πολιτικής δράσεως που δημιουργείται στην πλατεία, θέτει εκ των πραγμάτων, από την ίδια τη μορφή και τη λειτουργία του, ένα νέο πολιτικό περιεχόμενο και στόχο, που έρχονται σε ριζική αντίθεση με το υπάρχον κομματοκρατικό σύστημα.
Το τελευταίο έχει φθάσει στα όριά του, έχει τόσο αναισθητοποιηθεί και αποκτηνωθεί, που δεν είναι σε θέση ούτε καν να τηρήσει ορισμένα προσχήματα, λ.χ. να περικόψει ουσιαστικώς τα προνόμια των βουλευτών και των άλλων υψηλόμισθων υπαλλήλων του, να καταργήσει τη βουλευτική και την υπουργική ασυλία, να φορολογήσει τούς μέχρι τώρα νομίμως και παρανόμως φοροδιαφεύγοντες ή να στείλει φυλακή ορισμένους πολιτικούς. Αντιθέτως, συνειδητοποιώντας την ευθύνη του για τη χρεοκοπία και την ανικανότητά του για κάποια δημιουργική πολιτική, το ολιγαρχικό σύστημα προσπαθεί, υπό το κράτος του πανικού και του κυνισμού, να επωφεληθεί όσο γίνεται, να αυξήσει και να περισώσει την σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος αποκτηθείσα περιουσία του. Είναι δε προκλητικότατο διότι συγκαλύπτει όλα τα μεγάλα σκάνδαλα, του Βατοπεδίου, της Ολυμπιάδας, των αμυντικών εξοπλισμών και κυρίως το μεγαλύτερο όλων, της Siemens, με τα οποία ζημιώθηκε το δημόσιο με πολλά δις, αυξήθηκε το έλλειμμα και το χρέος. Επί πλέον ετοιμάζεται για νέες αφαιμάξεις από τα δάνεια των Μνημονίων και το λεγόμενο σχέδιο Μάρσαλ, αφού η βουλευτική και υπουργική ασυλία εξακολουθούν ακόμη να προτρέπουν προς την απληστία και την ασυδοσία, να εξασφαλίζουν την ατιμωρησία του πολιτικού προσωπικού.
Έχει ειπωθεί ότι μία ουσιαστική αλλαγή γίνεται όταν οι από πάνω δεν μπορούν πια και οι από κάτω δεν θέλουν πια. Ο πρώτος όρος συμβαίνει και ο δεύτερος έχει αρχίσει να αναδύεται. Ήδη οι συγκεντρώσεις και οι συνελεύσεις στις πλατείες είναι ένδειξη πως η ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν θέλει πια αυτό το διεφθαρμένο και επικίνδυνο σύστημα. Η αλλαγή στην κοινωνία αρχίζει να διαγράφεται και μάλιστα είναι διαφορετική από προηγούμενες. Είναι ειρηνική, μαζική, αυτοκαθοριζόμενη, με αποστροφή σε κόμματα, σε κάθε είδους ηγέτες και αποτυχημένες ιδεολογίες. Αντιτίθεται στη βία και επενδύει στην κοινωνική ωρίμανση, στην ευρύτερη συλλογική συμμετοχή, στην ελεύθερη συζήτηση, στη λήψη των αποφάσεων μέσα από συνελεύσεις και σαφείς πλειοψηφίες. Αυτή η αμεσοδημοκρατική στάση καθορίζει και τους πολιτικούς στόχους για αλλαγή του αντιπροσωπευτικού ολιγαρχικού συστήματος προς την κατεύθυνση της άμεσης δημοκρατίας. για ριζική πολιτειακή αλλαγή με τη δημιουργία θεσμών που θα επιτρέπουν την συμμετοχή των ανθρώπων – άμεσα, χωρίς διαμεσολαβητές, χωρίς αντιπροσώπους και κόμματα – στη λήψη των αποφάσεων, στη θέσπιση των νόμων και στον ουσιαστικό έλεγχο της εξουσίας.
Τέτοιοι θεσμοί είναι: τοπικές και ευρύτερες συνελεύσεις, δημοψηφίσματα από τα κάτω και όχι από τα πάνω, πρωτοβουλία για νομοθετικές ή συνταγματικές αλλαγές από την ίδια την κοινωνία, αναδιάρθρωση της δικαστικής εξουσίας με τη συμμετοχή της κοινωνίας, ουσιαστική διάκριση των εξουσιών, εκλογή ή κλήρωση ατόμων που θα εκτελούν τις αποφάσεις των συνελεύσεων και των δημοψηφισμάτων, θα είναι δε ανά πάσα στιγμή υπόλογοι και ανακλητοί. Μόνο έτσι θα αλλάξει το διεφθαρμένο ολιγαρχικό πλέγμα εξουσίας που συγκροτείται από θεσμούς και νόμους, από δομές και μηχανισμούς, από γραφειοκρατίες και ποικίλα διαπλεκόμενα συμφέροντα – οικονομικά, κομματικά, συνδικαλιστικά, συντεχνιακά, μιντιακά.
Του Γιώργου Ν. Οικονόμου, Δρα Φιλοσοφίας

• Ο Γιώργος Ν. Οικονόμου σπούδασε Μαθηματικά, Μουσική και Φιλοσοφία. Συμμετείχε ενεργώς στο αντιδικτατορικό κίνημα. Παρακολούθησε στο Παρίσι τα μεταπτυχιακά σεμινάρια των Κ. Καστοριάδη, J. Derrida, A. Touraine, P. Bourdieu, J. Bouveresse. Έχει Master φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και είναι Διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει δημοσιεύσεις σε περιοδικά και εφημερίδες, ανακοινώσεις σε συνέδρια και ημερίδες. Κυκλοφορούν τα βιβλία του “Η άμεση δημοκρατία και η κριτική του Αριστοτέλη” (2007), “Η αριστοτελική πολιτεία” (2008) και “Από την κρίση του κοινοβουλευτισμού στη δημοκρατία” (2009).

• Ο Γιώργος Κ. Σταματόπουλος σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και εργάζεται ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία. Έχει εκδώσει τα βιβλία: Δοκιμή, Δρόμος, 1983, Αμμουδιές στην Απρόσιτη Διαφάνεια, Ελληνικά Γράμματα, 1994, T.V. η μεγάλη αδελφή, Δελφίνι, 1995, Μέσα Προσεγγίσεις (Ο λόγος ως ανάσχεσις στον εκχυδαϊσμό της επικοινωνίας), Παρουσία, 1996, Η φωνή, 2005, Έρωτας, ανθρώπου μύησις, 2001, Νους θυμός εφ’ ημέρη, 2000.